دستگاه‌های اسپرسوساز جزو تجهیزات پیشرفته و پیچیده‌ای به حساب می‌آیند. با این وجود، تمیز نگه داشتن آنها کار سختی نبوده و میتوان پس از درست کردن چند شات قهوه، آنها را به راحتی تمیز کرد. در صورتی که دستگاه را به موقع تمیز نکنید، تجمع تفاله قهوه و شیرها باعث تاثیرات منفی بر روی کیفیت نوشیدنی می‌شوند. همین امر سبب شده تا برای بسیاری از افراد این سوال به وجود آید که آیا دستگاه‌های اسپرسوساز تعمیر و نگهداری زیادی دارند یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال بهتر است به ادامه مطلب مراجعه کنید تا با نحوه تعمیر و نگهداری از این دستگاه‌ها به خوبی آشنا شوید.
چرا تمیزکاری و نگهداری از دستگاه اسپرسوساز مسئله مهمی است؟
دستگاه اسپرسوساز جزو لوازم مهمی است که در کافی شاپ‌ها به طور روزانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای اینکه دستگاه از کارایی بالایی برخوردار بوده و بتوان با آن نوشیدنی‌های با کیفیتی را سرو کرد، نیاز است تا روزانه مورد تمیزکاری قرار بگیرد. افراد باریستا باید پس از پایان روز کاری خود، تمام بخش‌های دستگاه را به خوبی تمیز کنند و آن را از هرگونه مواد اضافی مانند تفاله‌های قهوه و شیرهای خشک شده پاک نمایند. در صورتی که این کار به درستی انجام نشود، تجمع این مواد بر روی کیفیت قهوه تاثیر بدی می‌گذارد. همچنین آلودگی‌های باقی مانده در دستگاه، به خود دستگاه نیز آسیب وارد کرده و در عملکرد آن خلل وارد می‌نمایند. پس برای اینکه بتوانید هر روز صبح قهوه عالی با طعم تازه و با کیفیت سرو کنید و کارایی دستگاه را همچون روز اول حفظ نمایید، از تمیزکاری و نظافت آن غافل نشوید. بر همین اساس قرار است در ادامه چند راهکار ساده و سریع برای تمیزی دستگاه اسپرسوساز و نگهداری اصولی آن به شما ارائه دهیم.
توجه به آب دستگاه اسپرسوساز
یکی از مواردی که در نگهداری از دستگاه اسپرسوساز باید به آن توجه داشته باشید، آب مصرفی است. همانطور که بارها اشاره شده بهترین آب برای سرو قهوه با دستگاه اسپرسوساز، آب تصفیه شده یا جوشیده است. دلیل آن هم این است که این آب‌ها از املاح زیادی برخوردار نیستند و سبب رسوب در دستگاه نمی‌شوند. استفاده از آب‌های املاح‌دار و تصفیه نشده، علاوه بر تاثیر بد بر روی طعم نوشیدنی، باعث کوتاه شدن عمر دستگاه و اعمال هزینه‌های زیاد جهت تعمیر آن خواهد شد. بنابراین در آب مصرفی دستگاه اسپرسوساز دقت داشته باشید و حتی‌الامکان از آب با سختی بین 35 الی 85 ppm استفاده نمایید.
نگهداری‌های روزانه دستگاه اسپرسوساز
-
تمیزکاری هدگروپ ماشین اسپرسو
یکی از امور روزانه در جهت تعمیر و نگهداری ماشین اسپرسو، پاکسازی هدگروپ آن است. پس از آنکه اسپرسو از دستگاه استخراج می‌شود، بهتر است خیلی سریع هدگروپ آن مورد شستشو قرار بگیرد. شما میتوانید این کار را با بیرون آوردن پرتافیلتر دستگاه پس از سرو شات انجام دهید. سپس هدگروپ را تمیز کنید و از پاک شدن تفاله‌های قهوه و روغن بر روی آن مطمئن شوید. در صورتی که این بخش به خوبی تمیز نشود، تفاله‌های اسپرسو در هدگروپ باقی مانده و باعث تجمع آنها خواهد شد. بنابراین حتما به طور روزانه هدگروپ دستگاه اسپرسوساز را تمیز نمایید و از پاک شدن کامل آن اطمینان حاصل کنید.
-
تمیزکاری نازل بخار اسپرسوساز
یکی دیگر از بخش‌های مهم که باید در نگهداری و نظافت روزانه اسپرسوساز به آن توجه داشت، نازل بخار است. پاکسازی نازل بخار بسیار مهم است؛ چرا که تجمع شیر در این بخش میتواند بر روی سلامتی افراد و طعم نوشیدنی تاثیر بگذارد. گفته می‌شود بهترین زمان برای پاکسازی نازل بخار، پس از آماده کردن فوم شیر است. زمانی که کارتان با نازل بخار تمام شد، خیلی سریع و پیش از آنکه چربی‌های شیر در لوله بخار خشک شوند، آن را تمیز نمایید. برای این کار میتوانید از یک پارچه مرطوب با جنس مناسب استفاده کنید.
-
بک فلاش دستگاه
مورد دیگری که میتوانید به برنامه روزانه نگهداری از دستگاه اسپرسوساز اضافه کنید، بک فلاش آب دستگاه است. بک فلاش میتواند یک روز در میان و یا هفته‌ای یک بار انجام شود. نکته‌ای که در این رابطه میتوان به آن اشاره کرد، عوض کردن آب دستگاه است. بهتر است آب دستگاه روزانه و یا حداکثر هر 48 ساعت مورد تعویض قرار بگیرد و از آب جدید برای سرو قهوه استفاده شود.
تمیزکاری و نگهداری از دستگاه اسپرسوساز برای 2 الی 4 هفته
پس از 2 الی 4 هفته استفاده از دستگاه اسپرسوساز، بهتر است برای تمیزکاری کامل آن اقدام کنید. برای این کار باید تمام بخش‌های جداشدنی دستگاه را از آن جدا کرده و به صورت صحیح مورد شستشو قرار دهید. برای بدنه و سایر اجزای جدانشدنی نیز باید از یک پارچه مرطوب مناسب این کار استفاده نمایید. اجزایی چون سبد پورتافیلتر و هدگروپ را در یک محلول شستشوی مناسب قرار دهید و با استفاده از برس نرم آنها را تمیز نمایید. در این زمان باید یک بک فلاش یا شستشوی کامل با مواد شوینده مناسب انجام شود.
نحوه سرویس و نگهداری دستگاه هر 3 ماه یک بار
دستگاه اسپرسوساز هر سه ماه یک بار، به یک سرویس جزئی نیاز دارد. این کار زمان زیادی لازم ندارد و خیلی زود انجام می‌شود. معمولا در سرویس‌هایی که در این بازه زمانی انجام می‌شود، امور زیر صورت می‌گیرد:
- واشرهای گروهی در صورت نیاز تعویض می‌شوند.
- shower screensها مورد تعویض قرار می‌گیرند. در این زمان میتوان از صفحه‌های VST یا IMS استفاده کرده و آنها را ارتقا داد.
- سوئیچ‌های دستگاه تست و مورد بررسی قرار می‌گیرند.
- هدگروپ و کیفیت بویلر دستگاه اسپرسوساز مورد تست قرار گرفته و در صورت وجود مشکل، برطرف می‌گردد.
نگهداری از دستگاه اسپرسوساز برای هر 6 ماه یک بار
هر شش ماه یک بار مهم است که آسیاب و نازل بخار دستگاه را به خوبی تمیز نمایید؛ البته در صورتی که از این بخش‌ها استفاده می‌کنید. برای این کار میتوانید از مواد شوینده مناسب استفاده کنید و روند سرعت کار خود را بهبود ببخشید. Rinza و Grindz دو محصولی هستند که به شما برای انجام پاکسازی دستگاه به طور آسان و سریع کمک می‌کنند. برای این کار نازل بخار را در Rinza خیس کنید و مقدار کمی Grindz را در بخش آسیاب قرار دهید. علاوه بر این، این زمان فرصت مناسبی برای تعویض فیلتر دستگاه اسپرسوساز است. پس در این زمان فیلتر دستگاه را بررسی کرده و در صورت نیاز آن را تعویض نمایید. به طور کلی سرویس دستگاه اسپرسوساز هر 6 ماه یک بار شامل موارد زیر خواهد بود:
- سرویس مجموعه بخار دستگاه
- سرویس شیر آب دستگاه
- تعویض دریچه anti-suction دستگاه
- تمیز کردن سطح دیگ بویلر
- برطرف کردن گرد و غبارهای ایجاد شده بر روی دستگاه
نگهداری سالانه دستگاه اسپرسوساز
از اموری که باید در نگهداری و تعمیر سالانه دستگاه اسپرسوساز به آن توجه داشته باشید، تعویض قطعات فرسوده دستگاه است. معمولا قطعاتی چون واشر دستگاه، پس از مدتی دچار فرسودگی می‌شوند و نیاز به تعویض پیدا می‌کنند. بهترین زمان برای بررسی قطعات و تعویض آنها، سالی یک بار است. با این حال ممکن است به دلیل استفاده نادرست و استفاده بیش از حد از دستگاه، عمر قطعات خیلی زود به پایان رسیده و نیاز به تعویض زودتری پیدا کنند. در سرویس سالانه دستگاه اسپرسوساز، علاوه بر مواردی که در بخش‌های قبل اشاره شد، باید به موارد زیر نیز توجه داشته باشید:
- تعویض سبدهای پرتافیلتر و ارتقای آنها به سبدهای IMS
- تعویض لوله waste در صورت نیاز
- تعویض خازن (باتری) در موتور پمپ دستگاه
- بررسی نشت بخار یا آب از دستگاه
نکات نگهداری ماشین اسپرسو در زمان‌های مختلف
برخی از اجزای دستگاه طول عمر خاصی دارند که به دفعات سرویس‌دهی دستگاه ارتباطی ندارد. برخی از اجزا ممکن است برای همیشه دوام داشته باشند و برخی دیگر بسته به شرایط استفاده، نیاز به تعویض‌های منظمی داشته باشند. برای مثال ممکن است در اثر استفاده از آب‌های املاح‌دار، مجبور به تعویض فیلترها هر 6 ماه یک بار شوید. در صورتی که اگر از آب مناسب استفاده کنید، زمان تعویض فیلتر به هر دو سال یک بار افزایش پیدا خواهد کرد. به طور کلی به موارد زیر توجه داشته باشید و اطمینان حاصل کنید که قطعات اصلی از طول عمر بالایی برخوردار هستند.
- تعویض فیلترهای آب
- تعویض پمپ دستگاه
- تعویض کلید و سوئیچ‌ها
- تغییر یا تنظیم مجدد فشار سنج‌ها
- تعویض و حذف بخش‌های فرسوده هدگروپ
چند نکته برای افزایش طول عمر دستگاه اسپرسوساز
اگر قصد دارید به افزایش طول عمر دستگاه اسپرسوساز خود کمک کنید، بهتر است چند نکته را همواره در نظر داشته باشید:
- خالی کردن تفاله قهوه از دستگاه: یکی از موارد مهمی که در افزایش طول عمر اسپرسوساز تاثیر دارد این است که بعد از هر بار استفاده از دستگاه، به خالی کردن تفاله‌های قهوه بپردازید. باقی ماندن تفاله‌ها در دستگاه به تدریج بر روی عملکرد دستگاه تاثیر گذاشته و موجب خراب شدن شات و حتی زنگ زدن اجزای داخلی دستگاه می‌شود. برای همین همیشه شات دستگاه را تمیز کنید و به خوبی آن را از وجود هرگونه تفاله پاک نمایید.
- استفاده از درجه آسیاب قهوه مناسب: از آنجایی که برخی از اسپرسوسازها دارای درجه تنظیم آسیاب هستند، باید پیش از شروع به کار بسته به نوع و اندازه دانه‌های قهوه به تنظیم درجه مناسب آن بپردازید. در صورتی که درجه به صورت اشتباه تنظیم شود، دستگاه به خوبی کار نکرده و ممکن است با مشکل روبرو شود. همچنین تنظیم نبودن درجه آسیاب میتواند به طعم و عطر قهوه نیز آسیب وارد کند. بنابراین به این موضوع نیز توجه نمایید.
- خاموش کردن دستگاه در زمان‌های غیر لازم: بیشتر دستگاه‌های اسپرسوساز صنعتی اتوماتیک و نیمه اتوماتیک از قابلیت خاموش شدن خودکار برخوردار هستند. این یعنی پس از دم کشیدن قهوه و سرو اسپرسو، به طور اتومات خاموش می‌شوند. حال اگر دستگاه شما از این قابلیت برخوردار نیست، بهتر است به این موضوع توجه داشته باشید و پس از کار با دستگاه و در صورت عدم نیاز به آن، دستگاه را خاموش نمایید. روشن بودن اسپرسوساز یا قهوه ساز برای مدت طولانی، میتواند به دلیل جریان برق مداوم در آن سبب ایجاد مشکل در عملکرد دستگاه شود.
- استفاده از شوینده‌های مناسب: از دیگر نکاتی که با توجه به آن میتوانید به عمر بیشتر دستگاه اسپرسو کمک کنید، استفاده از شوینده‌های مناسب است. شوینده‌های خیلی قوی برای این کار مناسب نیستند و میتوانند به برخی از اجزا آسیب وارد کنند. برای همین حتما به این موضوع توجه داشته باشید و از شوینده‌های مناسب یا طبیعی برای این کار استفاده نمایید.
- استفاده از آب مناسب برای دستگاه: آب نقش مهمی در کیفیت نوشیدنی اسپرسو دارد. از طرفی آب استفاده شده بر روی سلامتی دستگاه نیز تاثیر دارد. برای همین بهتر است برای درست کردن نوشیدنی با دستگاه اسپرسوساز، از آب تصفیه شده و دارای املاح کم استفاده کنید. چرا که هر چقدر املاح آب بیشتر باشد، میزان رسوب دستگاه بیشتر شده و نیاز به رسوب‌زدایی زودتر پیدا می‌کند. از طرف دیگر به اندازه آب موجود در مخزن دستگاه نیز توجه کرده و حتما آب کافی داخل آن بریزید. مخازن آب در این دستگاه‌ها از درجات مختلفی برخوردار هستند که بهتر است تا درجه تعیین شده پر شوند. در صورتی که آب کافی در مخزن اسپرسوساز وجود نداشته باشد، هوا وارد دستگاه شده و عملکرد آن را با مشکل روبرو می‌کند.
- تست دستگاه پس از تمیزکاری و شستشو: بعد از تمیز کردن اسپرسوساز خود، اجزای آن را سر هم کرده و از عملکرد صحیح آن مطمئن شوید.
تعمیر و نگهداری دستگاه اسپرسوساز دست دوم
در صورتی که به تازگی یک دستگاه اسپرسوساز دست دوم و کارکرده خریداری کرده‌اید، برای تعمیر و سرویس کامل آن اقدام نمایید. فرقی نمی‌کند پیش از این دستگاه برای چه مدت کار کرده است و به تازگی سرویس شده است یا نه. بهتر است پس از خرید اسپرسوساز کارکرده، آن را به طور کامل سرویس‌دهی کنید و به تعمیر یا تعویض قطعات مورد نیاز آن بپردازید. تعمیر و نگهداری دستگاه اسپرسوساز میتواند زمان‌بر یا حتی آزاردهنده باشد؛ اما لازم است اطمینان حاصل شود که دستگاه اسپرسوساز شما قادر به تولید قهوه خوشمزه در طول روز می‌باشد.
جمع بندی
در این مطلب به بررسی تعمیر و نگهداری دستگاه اسپرسوساز پرداختیم. نگهداری از دستگاه اسپرسوساز کار سختی نبوده و تنها نیاز به صرف وقت و کمی حوصله دارد. همانطور که اشاره شد نگهداری از دستگاه شامل یک سری امور روزانه، ماهانه، 3 ماه یک بار، 6 ماه یک بار و سالی یک بار می‌شود. شما میتوانید با انجام این امور، عملکرد دستگاه اسپرسوساز را افزایش دهید و از عمر مفید بیشتر قطعات آن برخوردار شوید.