اگر بخواهیم به قدیمی‌ترین دستگاه‌های قهوه‌ساز اشاره داشته باشیم، دستگاه‌های پرکولاتور و چکه‌ای جزو سنتی‌ترین دستگاه‌ها هستند. هر دوی این دستگاه‌ها جزو قهوه‌سازهای مقرون به صرفه محسوب می‌شوند و کار با آنها خیلی راحت است. با این حال این دستگاه‌ها در مواردی با هم تفاوت دارند. در این مطلب قصد داریم در رابطه با دستگاه پرکولاتور قهوه صحبت کنیم و به نحوه درست کردن قهوه با آن اشاره داشته باشیم.
آشنایی با دستگاه پرکولاتور قهوه
استفاده از دستگاه پرکولاتور یکی از روش‌های قدیمی برای سرو قهوه است که تا پیش از اختراع قهوه‌سازهای چکه‌ای از آنها استفاده زیادی می‌شده است. اما در حال حاضر با ظهور و پیدایش قهوه‌سازهای جدید، استفاده از این دستگاه‌ها بسیار محدود شده است و تنها در مواقعی چون سفر و گردش‌های روزانه از آنها استفاده می‌شود. کار با دستگاه پرکولاتور قهوه بسیار ساده است و میتوان قهوه غلیظ و غنی را با آن به راحتی سرو کرد.
در رابطه با ساختار پرکولاتور قهوه باید اشاره کنیم که این دستگاه‌ها ظاهری شبیه به کتری دارند و دارای دو محفظه می‌باشند. محفظه اول دستگاه محل ریختن آب است. محفظه دوم هم برای قرارگیری قهوه آسیاب شده است و دارای فیلتر می‌باشد. بین این محفظه‌ها هم یک لوله عمودی وجود دارد که آب از طریق آن خارج می‌شود و بر روی قهوه‌ها قرار می‌گیرد. این دستگاه قهوه‌ساز با استفاده از روش پرکولاسیون به تولید قهوه می‌پردازد و یک قهوه غنی و قوی را تولید می‌کند. در رابطه با روش پرکولاسیون باید اشاره کنیم که در این فرآیند آب به آرامی از داخل یک فیلتر عبور می‌کند و سبب دم‌آوری قهوه می‌شود. درون پرکولاتور آب نزدیک به نقطه جوش به طور مداوم بین ذرات قهوه جریان پیدا می‌کند. هر چقدر مدت چرخش بیشتر باشد، قهوه از طعم قوی‌تری برخوردار می‌گردد.
انواع دستگاه‌های پرکولاتور قهوه
به طور کلی دستگاه‌های پرکولاتور قهوه در دو نوع برقی و گازی در بازار موجود هستند که هر دو از یک روش مشابه برای دم کردن قهوه استفاده می‌کنند. تنها تفاوت آنها هم در منبع گرمایی است. در زیر به بررسی بیشتر این دستگاه‌ها می‌پردازیم:
- دستگاه پرکولاتور برقی: در این دسته از دستگاه‌های پرکولاتور، یک عنصر گرمایش الکتریکی در بخش پایه وجود دارد. این دستگاه باید به برق متصل شود تا آماده کار شود. دستگاه‌های پرکولاتور قهوه برقی از قیمت بیشتری نسبت به نوع گازی برخوردار هستند. با این حال مزیتی که این دستگاه‌ها دارند این است که به طور خودکار خاموش می‌شوند و قهوه را برای مدت زمان بیشتری گرم نگه می‌دارند.
- دستگاه پرکولاتور گازی: پرکولاتورهای گازی به یک منبعی چون اجاق گاز نیاز دارند. این دستگاه‌ها بسیار ساده هستند و میتوانند برای دم‌آوری قهوه در مقدار زیاد مورد استفاده قرار بگیرند. بسیاری از طبیعت‌گردان از پرکولاتورهای گازی استفاده می‌کنند و قهوه دلخواه خود را در طبیعت به راحتی سرو می‌نمایند. این دستگاه‌ها برای محیط‌هایی که دسترسی به برق وجود ندارد، بسیار مناسب هستند. اما نمونه‌های برقی برای افراد مبتدی که تجربه زیادی در سرو قهوه ندارند، مناسب‌تر می‌باشند. پس با توجه به نیازها و شرایط خود میتوانید بهترین دستگاه پرکولاتور را از میان این دو گزینه انتخاب نمایید.
مراحل دم کردن قهوه با دستگاه پرکولاتور
برای تهیه قهوه با دستگاه پرکولاتور، نیاز به آب و قهوه آسیاب شده با درجه نسبتا درشت است. در اینجا مراحل تهیه قهوه با این دستگاه را شرح می‌دهیم:
1. آماده سازی پرکولاتور
برای استفاده از دستگاه پرکولاتور قهوه، آن را آماده کنید و هرگونه تفاله قهوه را از آن خارج نمایید. مواد باقی مانده در دستگاه میتوانند بر روی طعم و کیفیت نوشیدنی جدید تاثیر نامطلوب بگذارند. پس از این کار با توجه به دستورالعمل سازنده مقدار آب مشخصی را به دستگاه اضافه کنید. معمولا دو فنجان آب برای یک فنجان قهوه کافی است.
2. اضافه کردن قهوه
پس از ریختن آب در دستگاه، قهوه را به محفظه یا سبد بالایی اضافه کنید. در صورتی که قصد دارید قهوه غلیظ سرو کنید، یک قاشق غذاخوری قهوه در سبد بریزید. برای قهوه‌های نسبتا ضعیف هم یک قاشق چایخوری قهوه کفایت می‌کند. پس از این کار مطمئن شوید که تمام قطعات دستگاه به خوبی روی هم قرار گرفته‌اند و درب پرکولاتور بسته شده است.
3. گرم کردن دستگاه
در صورتی که دستگاه پرکولاتور قهوه از نوع گازی است، باید آن را روی اجاق گاز قرار دهید. حرارت گاز هم باید در حد متوسط باشد و خیلی کم یا زیاد نباشد. در این زمان پرکولاتور باید به آرامی گرم شود تا دمای آب به اوج خود برسد. پس از آن حرارت را کم کنید تا آب به حالتی برسد که هنوز داغ است، اما در حال جوشیدن نمی‌باشد. در صورتی هم که دارای دستگاه پرکولاتور قهوه برقی هستید، کافیست آن را به برق متصل کنید و آب را طبق دستورالعمل سازنده گرم کنید.
4. رد کردن قهوه و استراحت به آن
در مرحله بعدی باید بسته به ذائقه خود، قهوه را به مدت هفت الی ده بار از درون پرکولاتور رد کنید. پس از آن پرکولاتور را از روی گاز بردارید و با دستکش اقدام به خارج کردن سبد تفاله قهوه از دستگاه نمایید. بهتر است قبل از سرو قهوه کمی به آن استراحت دهید تا به خوبی آماده شود. در این زمان اگر تفاله قهوه وارد قهوه شده باشد، در ته دستگاه پرکولاتور ته‌نشین می‌شود و وارد فنجان نمی‌گردد.
همانطور که ملاحظه کردید نحوه سرو قهوه با دستگاه پرکولاتور بسیار ساده است. خصوصا اگر از نوع برقی آن استفاده شود. با این حال هر دوی این دستگاه‌ها ساختار ساده‌ای دارند و برای سرو قهوه در مدت زمان کوتاه بسیار ایده‌آل می‌باشند.
از چه نوع قهوه‌ای در دستگاه پرکولاتور استفاده کنیم؟
بسته به نوع دستگاه قهوه‌ساز، باید از قهوه مناسبی برای هر یک از آنها استفاده کرد. دانه‌های قهوه تاثیر زیادی بر روی کیفیت نهایی قهوه دارند و میتوانند طعم و مزه آن را تغییر دهند. در این دستگاه قهوه چندین بار دم می‌شود. برای همین دانه‌های موسوم به دارک رست (dark roasts) میتوانند قهوه بسیار قوی را تولید نمایند. بهتر است برای سرو قهوه با این دستگاه به سراغ قهوه با اسیدیته پایین یا لایت رست و smooth بروید. همچنین باید دانه‌ها را به صورت درشت آسیاب کنید تا از درون سبد پرکولاتور خارج نشوند و وارد فنجان قهوه نگردند.
در رابطه با میزان قهوه مورد نیاز در دستگاه هم باید به ذائقه و سلیقه خود توجه داشته باشید. اگر به قهوه غلیظ و قوی علاقه دارید، باید از یک قاشق غذاخوری قهوه درشت آسیاب استفاده نمایید. برای قهوه‌های ضعیف‌تر هم میتوانید از یک قاشق چایخوری قهوه استفاده کنید.
نحوه تمیز کردن دستگاه پرکولاتور و اهمیت آن
دستگاه پرکولاتور قهوه همچون هر دستگاه اسپرسوساز یا قهوه‌ساز دیگری، نیاز به تمیزکاری و نظافت به موقع دارد. زمانی که سرو قهوه با دستگاه پرکولاتور به پایان برسد، باید برای تمیز کردن دستگاه اقدام شود تا طعم نوشیدنی‌های بعدی تحت تاثیر تفاله‌های موجود در دستگاه قرار نگیرد. این دستگاه‌ها به دلیل اینکه اغلب از جنس استیل ساخته می‌شوند، شستشوی راحتی دارند و میتوانند در ماشین ظرفشویی نیز مورد شستشو قرار بگیرند. با این حال بهتر است پیش از شستشو به نکات درج شده بر روی بسته محصول توجه کنید و آن را مطابق با دستورالعمل سازنده بشویید.
اگر قصد دارید قهوه‌ساز پرکولاتور را به خوبی تمیز کنید، میتوانید آن را از آب گرم پر کنید و یک قاشق غذاخوری جوش شیرین به آن اضافه نمایید. این مخلوط بهتر است حدود یک شبانه روز در دستگاه باقی بماند و سپس مورد شستشو قرار بگیرد. در صورتی هم که شاهد لکه بر روی بدنه یا داخل پرکولاتور بودید، میتوانید از مخلوط آب و سرکه جهت تمیز کردن آن استفاده نمایید. لازم به اشاره است که در حال حاضر پرکولاتورهای شیشه‌ای هم در بازار وجود دارند که نسبت به نوع استیل محبوبیت کمتری دارند. دلیل آن هم به خاطر شکننده بودن شیشه و تمیزکاری سخت‌تر آن است. پس حتما به این موضوع توجه داشته باشید و دستگاه را متناسب با شرایط خود خریداری نمایید.
دستگاه پرکولاتور قهوه چه تفاوتی با موکاپات دارد؟
پرکولاتورها از نظر شکل ظاهری به موکاپات شباهت زیادی دارند و اغلب با آنها اشتباه گرفته می‌شوند. با این حال چیزی که سبب تفاوت این دستگاه‌ها با هم شده است، تفاوتشان در نحوه دم‌آوری قهوه است. دستگاه پرکولاتور از نیروی جاذبه استفاده می‌کند تا آب به طور مداوم و چرخشی در دستگاه بچرخد. اما دستگاه‌های موکاپات از فشار بخار برای دم‌آوری قهوه استفاده می‌کنند تا آب فقط یک بار به داخل قهوه‌ها وارد شود. استخراج طعم و عطر قهوه در دستگاه‌های موکاپات بسیار سریعتر است. برای همین در این دستگاه‌ها از قهوه با درجه آسیاب ریز استفاده می‌شود. طعم قهوه نهایی با موکاپات هم بسیار متفاوت از طعم قهوه سرو شده با پرکولاتور است. قهوه موکاپات بسیار قوی است و از نظر طعم همچون یک شات اسپرسو می‌باشد. اما قهوه‌های سرو شده با پرکولاتور در عین قوی بودن، از نظر بادی شبیه به قهوه‌های قطره‌ای هستند.
جمع بندی
دستگاه پرکولاتور قهوه از انواع دستگاه‌های قهوه‌ساز است که در حال حاضر بیشتر توسط طبیعت‌گردان مورد استفاده قرار می‌گیرند. کار با این دستگاه‌ها بسیار ساده است و میتوان ظرف مدت کوتاهی قهوه قوی و غنی را با آنها سرو کرد. از انواع دستگاه پرکولاتور قهوه میتوان به نوع گازی و برقی اشاره کرد که تنها در منبع انرژی حرارتی با هم تفاوت دارند.